- Thượng tuớng Trương Quang Khánh, UVTW Đảng, Thứ trưởng Bộ QP
- Thiếu tướng, PGS, Tiến sỹ Đoàn Hùng Minh, Phó Chủ nhiệm Tổng Cục Công nghiệp QP
- Thiếu tướng Đoàn Nhật Tiến, Viện trưởng Viện KH công nghệ quân sự
- Đại tá Tiến sỹ Bùi Viết Dũng, Viện trưởng Viện Công nghệ thuộc Tổng Cục Công nghiệp QP
- Đại tá, Tiến sỹ Đào Xuân Nghiệp, Cục trưởng Cục Quản lý Công nghệ, TCCNQP
- Đại tá Nguyễn Khải Hoàn, Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Môi trường.
- Đại tá Tiến sỹ Lê Quang Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Hoá học- Vật liệu
- Đại tá Nguyễn Ngọc Bình, Giám đốc Nhà máy Z127
- Ông Lê Viết Thuỷ, Phó Giám đốc Kỹ thuật Nhà máy Z127
- Ông Lâm, Giám đốc Nhà máy Z45
- Ông Nguyễn Văn Phong, Trưởng Phòng tổng hợp, Văn phòng Bộ QP
- Ông Nguyễn Đình Lâm, thư ký của Thứ trưởng BQP
Thành phần dự họp của công ty CP Mirex gồm có:
(ảnh từ phải sang trái)
- Ông Nguyễn Khắc Bằng, Phó Viện trưởng Viện IMC
- GS TSKH Nhà giáo nhân dân Nguyễn Hoa Thịnh, Chủ tịch Hội cơ học VN, đồng thời là Cố vấn Khoa học cho Chủ tịch HĐQT
- Kỹ sư Nguyễn Xuân Liêu, Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Công ty Mirex
- PGS TS Đinh Bá Trụ, Cố vấn Khoa học của công ty Mirex
- Ts Nguyễn Văn Tân, Chánh VP Kinh tế- kỹ thuật tự động hoá và Công nghệ vật liệu - Bộ CôngThương.
- Ông Nguyễn Xuân Dịnh, Trưởng Ban Kiểm soát Công ty Mirex.
1. Bộ Quốc phòng có công văn gửi Chính phủ, Bộ Công Thương đề nghị đưa Dự án Sản xuất thép hợp kim của Mirex vào Chương trình Cơ khí trọng điểm quốc gia.
2. Hợp tác nghiên cứu khoa học và sản xuất thử nghiệm các mác thép dùng cho quốc phòng.
3. Chỉ đạo Tổng Công ty Đông Bắc và các doanh nghiệp thuộc Bộ QP hợp tác với Mirex trong việc mua bán than, quặng sắt và sản xuất sản phẩm cơ khí
Thứ trưởng Trương Quang Khánh đã hoan nghênh Dự án của Mirex. Thứ trưởng cho rằng, hướng đi hiện tại của Mirex rất phù hợp với Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị về định hướng tự chủ xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, phù hợp với chủ trương của Nhà nước về ứng dụng công nghệ sản xuất thân thiện với môi trường và sử dụng tối đa nguồn tài nguyên thiên nhiên của đất nước. Thứ trưởng cũng đề nghị các thành viên trong đoàn nêu ý kiến với góc độ xem xét hướng hợp tác với Mirex trên tư cách là một công ty có khả năng phối hợp với Bộ QP để sản xuất vũ khí dưới sự chỉ đạo của Chính phủ và Bộ CT.
Ông Lê Viết Thuỷ, Phó Giám đốc Kỹ thuật Nhà máy Z127 đã báo cáo trước Hội nghị về quá trình nấu thử sắt xốp của Mirex: sau khi ký hợp đồng nguyên tắc giữa hai bên về việc hợp tác sản xuất thử nghiệm phôi thép từ sắt xốp, Z127 đã nấu thử 2 đợt. Đợt 1, do nguồn sắt xốp chưa phải là loại 1 nên đã dừng việc nấu thử. Đợt 2, với sắt xốp loại 1, Z127 đã nấu thử thành công hai mẻ bằng lò cảm ứng với hiệu suất thu hồi đạt 80%. Kết quả cho thấy, quy trình nấu sắt xốp rất đơn giản, chất lượng sản phẩm tốt, có ưu điểm là hàm lượng Phốt pho rất thấp, nhưng hàm lượng Lưu huỳnh vẫn còn cao và thành phần Các bon trong phôi thép chưa ổn định. Hàm lượng Phốt pho thấp là tiêu chí rất cần thiết để sản xuất thép vũ khí. Dùng phôi thép đó sản xuất nòng súng B41 và đem bắn thử, kết quả đạt yêu cầu. Ông Thủy cho rằng, có thể sử dụng sắt xốp là một trong những nguyên liệu đầu vào để sản xuất thép vũ khí.
Thiếu tướng, PGS, Tiến sỹ Đoàn Hùng Minh, Phó Chủ nhiệm Tổng Cục Công nghiệp QP cũng đã đưa ra nhận định rằng, sản xuất thép vũ khí đáp ứng được yêu cầu cao của tiêu chuẩn là việc rất khó. Hơn nữa nhu cầu về thép sản xuất của Bộ QP lại không lớn, chủng loại lại rất đa dạng nên nhà cung cấp sẽ rất khó để sản xuất có hiệu quả ở quy mô công nghiệp. Thiếu tướng cũng chia sẻ các hướng sản xuất như sản xuất thép cho đóng tàu (nhu cầu lớn nhưng đòi hỏi rất cao), thép chế tạo nòng súng, thép làm đầu đạn, thép làm khuôn đúc, lò xo, phụ tùng cho súng và pháo… Như vậy, những đề xuất của Công ty Mirex là khả thi trước nhu cầu thép cho quốc phòng. Thiếu tướng đã đề xuất BQP tiếp tục giao cho Nhà máy Z127 sản xuất thử ra các mác thép khác nhau từ sắt xốp và các viện nghiên cứu hợp tác với Mirex trong lĩnh vực trên.
Đại tá Tiến sỹ Bùi Viết Dũng, Viện trưởng Viện Công nghệ thuộc Tổng Cục Công nghiệp QP đã cho rằng: vấn đề hàm lượng C không ổn định có thể là do dùng khí CO để hoàn nguyên. Khi làm thép nòng pháo, nòng súng, việc tinh luyện phải đảm bảo hàm lượng P, S, Si đủ nhỏ để tránh bị giòn nóng khi bắn số lượng lớn, dẫn tới nứt. Đại tá ngạc nhiên khi thấy kết quả phân tích hàm lượng P, S, Si đối với phôi thép của Mirex rất thấp. Đại tá kết luận là Viện Công nghệ có những kinh nghiệm trong lĩnh vực luyện kim bột nên có thể hợp tác với Mirex ổn định thành phần sắt xốp.
Đại tá Tiến sỹ Lê Quang Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Hoá học- Vật liệu cũng cho rằng, viện có thể hợp tác với Mirex trong nghiên cứu làm ổn định hàm lượng C trong phôi thép.
Đại tá Tiến sỹ Đào Xuân Nghiệp, Cục trưởng Cục Quản lý Công nghệ, Tổng Cục Công nghiệp quốc phòng cũng nhận xét là: sản xuất được sắt xốp mới chỉ là một nửa chặng đường làm ra thép hợp kim – sản phẩm thuộc Chương trình Cơ khí trọng điểm Quốc gia. Mirex nên chọn phương án sản xuất thép làm nòng súng bộ binh. Bởi vì súng bộ binh phải sửa chữa liên tục nên cần nhiều thép. Nếu Mirex làm thép đóng tàu thì phải trải qua các tiêu chuẩn đòi hỏi cao của các cơ quan chức năng trước khi được sử dụng.
Cảm ơn những ý kiến góp ý chân thành trên, ông Nguyễn Xuân Liêu đã trả lời một số thắc mắc của các chuyên gia, tóm tắt như sau:
Thứ nhất, làm sắt xốp không phải khó quá mà chúng ta chưa quyết tâm làm. Các mác thép theo yêu cầu của quốc phòng cũng vậy. Ông Liêu cũng phản biện: nếu không quyết tâm làm sắt xốp và thép hợp kim bây giờ thì đến lúc nào Việt Nam chúng ta mới làm được, chẳng lẽ cứ nhập phôi thép và sắt phế liệu của nước ngoài mãi?
Thứ hai, hiện nay giá thành sản xuất sắt xốp rẻ hơn so với sản xuất gang thép theo công nghệ truyền thống lò cao. Vì hai lý do sau: do giá than cốc, quặng tăng và chi phí đầu tư xử lý môi trường cao đối với công nghệ cũ Trong khi đó, công nghệ sản xuất sắt xốp của Mirex không dùng than cốc và không thải khí ra môi trường. Bởi vì, khí CO2 được cho thu hồi lại và tiếp tục phản ứng với C trong môi trường yếm khí để tạo ra khí CO dùng cho quá trình hoàn nguyên.
Thứ ba, vấn đề thị trường đầu ra cho sản phẩm thì Mirex sẽ không chỉ dựa vào việc hợp tác với các doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng mà còn các doanh nghiệp khác thuộc ngành Công nghiệp Thép Việt Nam. Tuy nhiên, điều Mirex mong muốn là được hợp tác với các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng để hoàn thiện công nghệ cũng như đầu tư tiếp giai đoạn 2 sản xuất thép hợp kim và mong được Bộ QP ủng hộ Dự án và gửi ý kiến tới các cấp lãnh đạo Nhà nước.
Ông Liêu cũng cho biết thêm là hiện nay khách hàng thích mua sắt xốp vì những lý do sau:
Một là, đối với những đơn vị sử dụng lò cao, nếu pha thêm 10-20% sắt xốp sẽ giúp giảm hàm lượng C, tăng tỷ lệ thu hồi, dẫn tới chất lượng phôi thép sẽ tốt hơn. Hai là, dùng lò trung tần nấu sắt xốp thì phôi thép thu được có chất lượng cao hơn và ổn định hơn là nấu từ sắt vụn có nhiều nguồn khác nhau. Ba là, sắt xốp đáp ứng xu hướng thế giới hiện nay đang chuyển sang hướng sản xuất các chi tiết cơ khí bằng bột sắt.
Với những thông tin trên, ông Liêu khẳng định Việt Nam cần sắt xốp và có thể sản xuất sắt xốp với giá thành thấp, hàm lượng C thấp và chất lượng ổn định.
Ông Liêu cũng đã trân trọng mời Thứ trưởng và chuyên gia của BQP tới tham quan Nhà máy Sản xuất sắt xốp Cao Bằng trong thời gian gần nhất.
Ông Nguyễn Văn Tân, Chánh VP Kinh tế kỹ thuật tự động hoá và Công nghệ vật liệu - Bộ CôngThương cũng có nhận xét là: Việt Nam đang thiếu phôi thép để cán kéo, trong khi đó sắt xốp có thể nấu ra phôi thép và đầu tư sản xuất ở quy mô nào cũng hiệu quả và phù hợp với các mỏ trữ lượng nhỏ của Việt Nam. Nhưng lĩnh vực sản xuất công nghiệp nói chung không phải là lĩnh vực có lợi nhuận cao, trong khi đó lại phải đầu tư lớn. Việc anh Liêu vất vả đầu tư xây lắp và chạy thử trong 5 năm qua để sản xuất sắt xốp có thể coi là một việc làm có tính chất anh hùng. Ông Tân cũng bày tỏ mong muốn là sau cuộc họp này, Bộ Quốc phòng tiếp tục xem xét hợp tác với Mirex và có ý kiến ủng hộ bằng văn bản gửi tới các cấp lãnh đạo Nhà nước liên quan.
Để kết luận cho cuộc họp, Thứ trưởng Thượng tướng Trương Quang Khánh đã cảm ơn các ý kiến và khẳng định sẽ có kế hoạch tới thăm Nhà máy. Hiện nay có tình trạng Trung Quốc thì mua thu gom quặng để dự trữ nên nhiều doanh nghiệp đã được cấp mỏ, nhưng không sản xuất mà xuất khẩu quặng thô ra nước ngoài. Đây là một điều đáng buồn. Do vậy, rất hoan nghênh những hướng phát triển và những tư duy, những việc làm góp phần xây dựng đất nước. Điều này rất đáng tự hào. Hiện nay vẫn chưa có nhà máy nào sản xuất được thép làm vũ khí nên Dự án của Mirex rất đáng quan tâm.
Ba hướng mà BQP có thể hợp tác với Mirex là:
- Nếu Mirex tiếp tục đầu tư sản xuất giai đoạn 2 là sản xuất thép hợp kim thì Bộ Quốc phòng sẽ mua sản phẩm.
- Bộ Quốc phòng cũng có thể hợp tác với Mirex để đầu tư giai đoạn 2.
- Cùng nghiên cứu khoa học công nghệ và chuyển giao công nghệ giữa hai bên để sản xuất thép phục vụ quốc phòng.
Thượng tướng khẳng định trong thời gian tới sẽ bàn tiếp những việc cụ thể theo các định hướng trên và chúc ban lãnh đạo Mirex có đủ sức khỏe để hoàn thành được sứ mệnh khó khăn, nhưng rất có ý nghĩa với đất nước.