Mục tiêu lâu dài và niềm tin thép
Đương nhiên làm việc phải xuất phát từ lợi ích cá nhân thì mới có động lực, bởi ngoài mục đích lý tưởng thì vấn đề trước mắt là lợi ích kinh tế. Do vậy, Mirex đặt mục tiêu cho mình là: trong vòng 30 năm triển khai dự án, sau 4 năm phải thu hồi vốn, còn lại từ năm thứ 4 đến năm thứ 30 phải làm ăn có lãi. Tất nhiên, việc đó không đơn giản. Ban đầu vốn dành cho dự án thấp: 174 tỷ, sau nâng lên 345 tỷ. Và hiện tại để vượt lên trên kế hoạch ban đầu là sản xuất sắt xốp, công ty phải giải quyết bài toán lớn là thép hợp kim với suất đầu tư 1497 tỷ VND.
Ông Đặng Văn Mấn, Phó Tổng giám đốc Công ty Mirex cho biết: Thực ra, ban đầu dự án đề cập tới 5 địa phương bao gồm Lào Cai, Cao Bằng, Thanh Hóa, Nghệ An và Bắc Kạn, nhưng cuối cùng vì nhiều lý do, nhận thấy ở Cao Bằng có 2 lợi điểm, chúng tôi đã quyết định chọn mảnh đất này làm nơi xây dựng nhà máy.
Lợi điểm về khách quan: quặng sắt ở Cao Bằng là tốt nhất, hàm lượng sắt cao, chất có hại (phốt pho, lưu huỳnh) ít. Lợi điểm về chủ quan: Cao Bằng là vùng đất khai sinh của ngành luyện kim Việt Nam. Ở đây cũng thuận lợi về thông thương buôn bán với Trung Quốc, một trong những thị trường tiêu thụ lớn.
Được biết, thời gian vừa qua, do gặp phải cơn khủng hoảng chung, Mirex cũng gặp nhiều khó khăn nhưng tất cả ban lãnh đạo công ty và toàn thể công nhân viên đều quyết tâm vượt khó. Nhà máy đã chạy thử thành công và giờ chỉ cần thêm vốn cũng như thời gian để đưa vào sản xuất hoàn chỉnh.
Ông Nguyễn Ngọc Linh - Giám đốc phụ trách công nghệ của Mirex chia sẻ: Thép là một ngành công nghiệp lâu đời, có tầm phát triển rất cao rồi. Bình thường khi đầu tư mới, người ta sẽ không quan tâm đến thép nhưng thực chất có nhiều con đường khác nhau để đạt được kết quả và nếu ai chăm chỉ tìm tòi, biết khai thác sẽ có kết quả cao. Bản thân tôi có may mắn được học hành bài bản, lại có điều kiện nghiên cứu mổ xẻ trong thực tế nên có nhiều thuận lợi trong nghề; có những nhạy cảm nhất định và qua đó thấy trân trọng hơn, tận dụng và phân tích những kinh nghiệm của người đi trước và của chính những người lao động trực tiếp.
Thêm vào đó, theo ông Linh, sợi dây kết nối Mirex không gì khác chính là ở phương châm của công ty này: Niềm tin thép. Chính niềm tin kết nối mọi người, niềm tin tạo ra sức mạnh để họ lạc quan và vượt lên trên mọi khó khăn tin tưởng vào thành công vào tương lai rất gần của ngành thép nói chung và hoạt động sản xuất - kinh doanh hiệu quả của Mirex nói riêng.
Chấp nhận rủi ro và thử thách
Ông Đặng Văn Mấn, Phó Tổng giám đốc Công ty Mirex cho biết: công nghệ làm sắt xốp thế giới đã có từ lâu và ở Việt Nam, từ những năm 1990 đã triển khai nhưng do những kiến thức và công nghệ lúc đó chưa đủ nên sắt xốp làm ra không đạt chất lượng, thậm chí còn gây nhiều bất lợi cho hệ thống lò nung. Cán bộ công nhân viên công ty Mirex với xuất phát điểm từ nhiều nơi khác nhau: Trung tâm, viện nghiên cứu, học viện, các công ty… cùng về đây bắt tay vào làm, từng bước rút kinh nghiệm, tìm ra căn nguyên của thất bại và lý do của thành công, từ đó đề ra phương pháp và hình thức công nghệ để có thể giải quyết triệt để các vướng mắc.
Chẳng hạn như: Phương pháp hoàn nguyên sản xuất không phải là phương pháp nung chảy mà chỉ nung đến một nhiệt độ nhất định để cho các phản ứng lấy oxy trong ôxít sắt. Vấn đề quan trọng là lấy được ôxy ra khỏi ôxít sắt thì cũng dễ có khả năng ôxy quay trở lại. Có thể thấy đây là một mấu chốt và làm thế nào để có thể ngăn chặn hiệu quả quá trình oxy hóa trở lại.
Thực tế đã chứng minh, rõ ràng phương pháp hoàn nguyên này rất ưu điểm bởi phản ứng xảy ra triệt để, nhanh, thời gian hoàn nguyên ngắn, sản xuất và kéo theo đó là cả quy trình được giảm thiểu tối đa. So sánh với phương pháp truyền thống luyện từ gang ra thép, dễ dàng thấy tính ưu việt hơn hẳn cả về công nghệ và hiệu quả kinh tế.
Ví dụ: Cácbon trong sắt xốp rất thấp, dưới 1% và đó là điều quan trọng quyết định nên chất lượng của thép, giúp giải quyết nhiều vấn đề quan trọng, đó là: cần thép ở độ cácbon nào thì chỉ cần pha thêm. Từ sắt xốp có thể làm ra thép không gỉ cùng nhiều loại thép hợp kim khác nhau. Tuy nhiên, đó cũng là một trong những thử thách bởi trong khoa học, để đạt một kết quả nào đó cũng rất phức tạp, không đơn giản, thuận chiều nếu không muốn nói là nhiều vướng mắc. Tuy nhiên, Mirex cũng đã thành công với việc ra thép hợp kim, mẫu thép xây dựng… làm từ sắt xốp.
Trước các ý kiến tỏ ra nghi ngờ việc sản xuất thành công sắt xốp, Mirex đã tự tin chắc chắn đã thử nghiệm tốt và sẽ sản xuất hàng loạt thành công. Khi đã làm chủ công nghệ sắt xốp, Mirex sẽ bắt tay làm ra những sản phẩm ngành thép ấp ủ đã lâu - thép hợp kim. Hiện tại, Việt Nam chưa sản xuất được thép hợp kim và trong suốt thời gian qua chỉ tập trung vào thép xây dựng, trong đó chủ yếu làm phôi thép từ sắt thép vụn là chính hoặc mua thép hợp kim 100% của nước ngoài.
Sản xuất thép truyền thống gặp phải 2 trở ngại lớn, đó là: nguồn than cốc ở Việt Nam chưa có, chỉ có một chút ở Quảng Ninh nhưng không đáp ứng được yêu cầu bởi thế chúng ta hoàn toàn bị phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu ở bên ngoài. Thêm vào đó, toàn bộ quá trình xử lý than cốc cho đến quá trình luyện gang sau này lại gây ô nhiễm môi trường. Do đó, với việc sản xuất sắt xốp theo công nghệ mới mà Mirex đang triển khai sẽ giải quyết bài toán về 2 trở ngại trên, không phải dùng nhiên liệu nhập ngoại và cũng gây ô nhiễm môi trường. Cộng với việc từ nguồn sắt xốp dễ dàng tạo ra các loại thép hợp kim khác nhau thì càng làm lợi cho quốc gia.
Với đặc trưng chủ động, linh hoạt của công ty cổ phần, thời gian qua công ty đã “làm tắt” và rút gọn được nhiều khâu khiến cho tiến độ rất nhanh. Chỉ trong 8 tháng gần đây, vừa vận chuyển thiết bị từ nước ngoài, Mirex vừa lắp đặt được gần 4000 tấn thiết bị và xây dựng một khuôn viên khá khang trang trên một vùng đồi vốn rất heo hút và hoang sơ của huyện Hòa An và Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng.